Monitör Seçimi Nasıl Yapılmalıdır?

[aQUa]

Bu soruya cevap vermenin oldukça güç olduğunu düşünüyorum çünkü monitör seçimi yaparken birçok faktorü göz önünde tutmalıyız: Aşağıda en önemli faktörleri tanımlıyacağız.

Öncelikle iki monitör tipi vardır, multimedia olanlar ki bunlar tümleşik hoparlör sistemine de sahiptir birde bildiğimiz standart monitörler. İki nedenden ötürü standart tipte olanları önereceğim.

1. Eğer kaliteli bir monitör almazsanız, tümleşik hoparlörlerin yarattığı elektriksel veya manyetik alanın monitördeki görüntüyü bozması riskini beraberinde satın almış olursunuz.

2. Hoparlörlerin konumu, sesin kalitesi açısından çok önemlidir, bu nedenle bu tip tümleşik ürünlerde seste maksimum verimi elde etmek oldukça zordur, hoparlör sistemini ayrı olarak satın aldığımızda, konumu kendimiz için en uygun duruma getirebiliriz.

- Diğer önemli bir nokta da tercih edeceğimiz monitörün boyutudur, seçimimizi ihtiyacımıza “PC’yi kullanacağımız alana” göre yapmalıyız ayrıca bu tercihi yaparken düşük veya yüksek çözünürlük seçimimizi de yapmalıyız. Örneğin, mühendislik uygulamalarında ve teknik çizimlerle uğraşan kişilerin yüksek çözünürlükte (nokta sayısı fazla pixel'i yüksek) monitörler kullanmaları gerekmektedir, eğer 1280*1024 veya üstü çözünürlükler kullanacaksanız kesinlikle 17” hatta daha iyisi 19” lik bir ekrana ihtiyacınız olacaktır.

- Genellikle, monitöre ait teknik özellikleri okurken “dot pitch” (nokta sahası – bir noktanın ne kadarlık bir alan kapladığı ile ilgili değerdir.) değerini tespit edebiliriz, ekrandaki görüntünün kusursuzluğunu betimleyen en önemli değer bu unsurdur. Nokta sahasının “dot pitch” değerinin küçük olması görüntü veya resimin kalitesini belirler bu tip nokta sahası küçük olan yüksek çözünürlükteki monitörlerde görüntünün mükemmel olması anlamına gelir. Fakat bazı teknolojilerde CRT gibi bu değer satır ve sütun sahaları olarak iki farklı değer üzerinden hesaplanır.

- Diğer önemli bir paramatre ise monitörün çalışabildiği frekans değerleridir.

a. Geçiş bandı ki bu deyim yatay ve düşey görüntü tazeleme frekansını temsil eder, bu size kullanabileceğiniz maksimum çözünürlük konusunda bir ipucu verecektir. Bu değer MHz (MegaHertz) cinsinden hesaplanır, monitör kutusunda veya kitapçığında okuyacağınız bu değer ekran kartından gelen ve bir saniye içinde monitörün kabul edebileceği maximum (azami) frekansı değerini gösterir. Bir örnek vermek gerekirse, geçiş bandı 80 Mhz olan bir monitörde 1280x 1024 lük nokta çözünürlükte bu değer saniyede 60 tazeleme oranına denk gelir, tazeleme oranı arttıkça görüntü kalitesi daha yükselir, kaliteli monitörler ise bugün çok yüksek çözünürlüklerde 70, 75, 80 Mhz lik tazelenme oranlarını desteklemektedir.

b. Horizontal (yatay) frekans KHz (KiloHertz) cinsinden hesaplanır, bu monitörünüzün yatay bir çizgiyi çizebilmesi için gereken süreyi gösterir.

c. Vertical (dikey) frekans, aynı zamanda tazelenme oranı olarak bilinir ve Hz (Hertz) cinsindendir, bu değer ise bir görüntünün saniyede kaç kez yeniden oluşturulduğunu gösterir. Bu parametre titreşiml ile de alakalıdır, eğer monitörün çözünürlüğü doğru ayarlanmamışsa bu titreşime sebep olacaktır. Analizler göstermiştir ki, sözü geçen frekens değerleri ekran kartlarının temel özelliğidir, sonuç olarak en yüksek tazelenme değeri eşittir, en yüksek kullanılabilir çözünürlük. Ekrandaki görüntünün titreşmesini engellemek için, farklı çözünürlükler deneyin ve her çözünürlük için farklı tazelenme oranları, işi sağlama almak için tazelenme oranı olarak 70-75 Hz altındaki değerleri kullanmayın.

- Diğer önemli bir parametrede yeni çıkan monitörlerde bulunan “Multifrequency” özelliğidir. Bu özelliğe sahip olan monitörler ekran kartından gelen farklı frekansları otomatik olarak algılarlar. Bu ürünler Multisync veya Multiscan olarak bilinirler.

- Montiörünüzü en iyi çözünürlükteyken titreşimsiz (non-interlaced) çalışıp çalışmadığını kontrol edebilirsiniz. Ekranınızdaki resim satır satır olarak iki şekilde oluşturulabilir.

a. Interlaced mode: bu sistemde, tek rakamlı satırlar monitör tarafından önce oluşturulu (1, 3, 5, 7, ...) ve ardından çift rakamlı satırlar, (2, 4, 6, 8, ...) bu sistem satır frekansları farklı olduğundan, görüntüde karışmalar ve titreşimler meydana gelebilir.
b. Non-Interlaced mod: resimin monitör tarafından satır satır oluşturulması anlamına gelir, (1, 2, 3, 4, ...) şeklinde, bu sistem sizin daha durağan ve titreşimsiz bir resimi daha kısa sürede elde etmenizi sağlayacaktır, sonuç olarak titreşimsiz (non-interlaced) monitörler özelliğine sahip monitörler tercih edilmelidir.

- Kullandığınız çözünürlük, bağlı bulunan ekran kartı ve aygıtı nasıl kullandığınız, monitör ekrandaki görüntüyü optimize edebilmemiz için monitörümüzde kullanışlı bazı özellikler olması gerekmektedir. Bununla birlikte sizin de hatırlayabileceğiniz gibi analog kontrollü monitörlerde bu tip ayarların birçoğu bulunmamaktadır. Bu ayarların en önemlileri, Brigthness (parlaklık), Contrast (kontras), izlenebilir alanın yukarı aşağı ve sağa sola kaydırılması, geometrik hataların düzeltilmesi,daralta ve genişletme, görüntünün döndürülerek dikliğinin ve düzgünlüğünün sağlanmasıdır. OSD (On Screen Display) fonksiyonu olan digital monitörlerde ise menüye girip bir iki tuşla her türlü ayarı görerek yapabilirsiniz.

- Önemli bir diğer fonksiyon ise degaussing’dir, bu yetenek, monitörde manyetik veya elektriksel alanların etkisi ile meydana gelen (genellikler buna monitörün çok yakınında olan hoparlörler sebep olmaktadır) görüntü deformasyonu ve renk değişikliklerini bertaraf eder, yeni monitörler genellikler düğmesinden açılıp kapatıldığında bu özelliği otomatik olarak uygularlar ancak eski monitörlerde bu fonksiyonu kullanmak için elle komut vermek gerekir ve bu genellikle bir uygulama sırasında yapılmak zorunda olduğundan bazı sıkıntılar yaratabilir.

- Plug & Play özelliğine sahip bir monitör almayı tercih ediniz, Plug & Play’in anlamı, monitörünüzün Windows95 işletim sisteminden itibaren, sonradan çıkan tüm Windows işletim sistemleri tarafından otomatik olarak algılanmasını sağlayacaktır.

- Tüm ürünlerin, sürücü disk veya CD’si veya ürüne ait müşteri servisleri ile desteklendiğini unutmayınız. Örneğin online olarak da ürünlerin garanti süreçlerini internetten öğrenmeniz mümkündür. Birçok imalatçı ürünlerine 3’er yıl garanti vermektedir buna dikkat ediniz. Birçokları ise 3 yıl boyunca meydana gelebilecek arızaları 5 iş günü içerisinde değişim veya tamirini yaptıktan sonra teslim etmektedir ancak bazı firmalar bu gibi durumlarda çok daha fazla sürede ürünü tamir edip geri iade etmektedir.

Doğru tercihi yapabilmek için, birçok modele bakmalı ve yukarıdaki özelliklerden hangilerini desteklediğini öğrenmelisiniz. Herhangi bir monitor çalışmaya başladıktan ancak 20 dakika sonra gerçek çalışma ısısına ulaşır 20 dakika sonunda ekrandaki görüntü kalitesi kontrol edilmelidir. Alacağınız monitör yukarıdaki tüm değerleri karşılıyorsa, bu en iyi monitör seçimini yapmışsınız anlamına gelir, diğer durumlarda ise herşey mümkündür.

Gelecek yazımızda LCD, TFT ve Plasma standartlarındaki monitörleri inceleyeceğiz.

Bu yazı yabancı bazı sitelerdeki yazılardan ve kendi tecrubelerimden yararlanarak oluşturulmuştur. Her Hakkı ben aQUa'ya aittir.

aQUa